Τί είναι ο κερατόκωνος;

Πρόκειται για μια συνήθως αμφοτερόπλευρη εκφυλιστική νόσο, στην οποία παρατηρείται παθολογική λέπτυνση των ινών κολλαγόνου του κερατοειδή χιτώνα του οφθαλμού. Αυτό προκαλεί αστάθεια και αλλαγή του σχήματος του κερατοειδή (από σφαιρική σε κωνική μορφή).
Ένας κερατοκωνικός κερατοειδής μπορεί να έχει, πέρα από πολύ λεπτό πά­χος και σημαντικά παραμορφω­μένη πρόσθια αλλά και οπίσθια επιφάνεια.
Το πάχος του κερατοειδή χιτώνα μπορεί κεντρικά να μειωθεί, από το φυσιολογικό των 550 μικρών περίπου, σε λιγότερο των 300 μικρών.
Η παραμόρφωση αυτή χαρακ­τηρίζεται από μια μη ομαλή και σημαν­τικά αυξημένη κυρτότητα, κυρίως στην περιοχή του κώνου.  Αυτό δημιουργεί πολύ μεγάλη μυω­πία και σημαντικό ανώμαλο αστιγ­ματισμό.  Ένας τέτοιος κερατο­ειδής έχει ως αποτέλεσμα η διάθλαση του φωτός στον οφθαλμό να είναι ανώμαλη και το είδωλο να είναι πολύ ασαφές.

Τι προκαλεί τον Κερατόκωνο;

Η ακριβής αιτία του κερατόκωνου είναι άγνωστη. Υπάρχουν πολλές θεωρίες που βασίζονται στην έρευνα και τη σύνδεσή του με άλλες παθήσεις. Παρόλα αυτά, καμία θεωρία δεν εξηγεί τα πάντα και μπορεί να προκληθεί από έναν συνδυασμό πραγμάτων, με σημαντικότερη τη γενετική (οικογενειακή) προδιάθεση.

Ποια είναι τα συμπτώματα του Κερατόκωνου;

Οι ασθενείς με κερατόκωνο παρουσιάζουν συνήθως τα εξής συμπτώματα:

• Παραμόρφωση των εικόνων.
• Aύξηση της μυωπίας και ανώμαλο αστιγματισμό (συχνή και μη ικανοποιητική αλλαγή στη συνταγή γυαλιών τους).
• Θολερότητα της όρασης.
• Mονόφθαλμη διπλωπία.

Η νόσος εξελίσσεται συνήθως με γοργούς ρυθμούς από τα 15-35 χρόνια και στη συνέχεια εξελίσσεται βραδέως.  Ξεκινά, δηλαδή, γύρω στα 15 και η εξέλιξή της σταματά (‘παγώνει’) μετά περίπου την ηλικία των 45 ετών.
Συνήθως εμφανίζεται ως μυωπία που αλλάζει συνεχώς με αυξανόμενο αστιγματισμό. Αυτή η αρχική αλλαγή, ευαισθητοποιεί τον  οφθαλμίατρο για τη διάγνωση. Κάθε οφθαλμός προσβάλλεται συνήθως σε διαφορετικό βαθμό. Με την εξέλιξη η όραση μπορεί να παραμορφωθεί, καθώς ο κερατοειδής γίνεται πιο κυρτός και ουλοποιείται.

Πως γίνεται η διάγνωση του Κερατόκωνου;
Ο Κερατόκωνος, ιδίως στα πρώτα στάδια μπορεί να είναι δύσκολο να διαγνώσει και όλα τα παραπάνω συμπτώματα θα μπορούσε να σχετίζονται με άλλα προβλήματα στα μάτια. Η αναγνώριση των συμπτωμάτων δεν μπορεί να γίνει από εσάς.
Η διάγνωση του κερατόκωνου είναι μια ιατρική πράξη που απαιτεί άριστη επιστημονική επάρκεια, σημαντική κλινική εμπειρία, ιδιαίτερη προσοχή στη λεπτομερή εξέταση και σύγχρονο τεχ­νολογικά διαγνωστικό εξοπλισμό.

Εξετάσεις που θέτουν την διάγνωση του κερατόκωνου, είναι οι εξής:

• Διάθλαση (συνήθως υπάρχει προοδευτικά αυξανόμενη μυωπία και ανώμαλος αστιγματισμός).
• Εξέταση στη σχισμοειδή λυχνία.
• Τοπογραφία κερατοειδούς (η πιο σημαντική εξέταση για τη διάγνωση του κερατόκωνου, κλινικού και υποκλινικού).
• retinoscopy (σκιοσκοπία).

Ο πιο εξελιγμένος έλεγχος του κερατοειδή γίνεται με ειδική τοπομετρική τρισδιάστατη απεικόνιση με το σύστημα Pentacam.  Τα λεπτομερή αποτελέσματα των εξετάσεων αυτών, επεξεργασμένα με ειδικούς αλγόριθμους βοηθούν σε ένα πιο ολοκληρωμένο τρόπο διάγνωσης και παρακολούθησης της εξέλιξης του κερατόκωνου.

Πώς αντιμετωπίζεται ο Κερατόκωνος;

Η αντιμετώπιση του κερατόκωνου έχει ως στόχο, τη σταθεροποίηση της εξέλιξης του και την βελτίωση της όρασης.

Δεν υπάρχει φαρμακευτική αντιμετώπιση του κερατόκωνου.
Οι διαθέσιμες επεμβατικές τεχνικές που επιτυγχάνουν τη σταθεροποίηση του κερατόκωνου ( και χρησιμοποιούνται όταν παρουσιάζεται προοδευτική εξέλιξη ή παραμορφώνεται αρκετά η όραση και δεν μπορεί να βελτιωθεί με γυαλιά ή φακούς επαφής) είναι οι εξής :

Επεμβατική αντιμετώπιση

Οι διαθέσιμες επεμβατικές τεχνικές που επιτυγχάνουν τη σταθεροποίηση του κερατόκωνου (και χρησιμοποιούνται όταν παρουσιάζεται προοδευτική εξέλιξη ή παραμορφώνεται αρκετά η όραση και δεν μπορεί να βελτιωθεί με γυαλιά ή φακούς επαφής) είναι οι εξής :

Διασύνδεση κολλαγόνου (corneal cross linking).

Η δομική σταθερότητα του κερατοειδούς είναι υπεύθυνη για τις βιολογικές και μηχανικές του ιδιότητες. Στον κερατόκωνο, η ελλιπής σύνδεση των ινών κολλαγόνου μεταξύ τους, οδηγεί σε ένα μαλακό και ελαστικό κερατοειδή.
Με τη διασύνδεση κολλαγόνου (corneal cross linking) δημιουργούνται επιπλέον μοριακοί δεσμοί μεταξύ των ινών κολλαγόνου «σκληραίνοντας» τον κερατοειδή.
Η θεραπεία είναι ανώδυνη. Περιλαμβάνει την ενστάλαξη μιας φωτοσυνθετικής βιταμίνης Β2, της ριβοφλαβίνης, στον κερατοειδή και την ακτινοβόλησή του για 10-30 λεπτά, με υπεριώδη ακτινοβολία (UVA).
Κύριος στόχος είναι η σταθεροποίηση του κερατοειδούς, η ελαφρά υποστροφή του κώνου και δυνητικά η βελτίωση της όρασης.
Η μέθοδος αυτή μπορεί να συνδυάζει την διασύνδεση κολλαγόνου με επιφανειακή τοπογραφικά κατευθυνόμενη σμίλευση του κερατοειδούς με laser. Έχει ως στόχο την εξομάλυνση και την σταθεροποίηση του κερατόκωνου, μειώνοντας παράλληλα την μυωπία και τον αστιγματισμό, βελτιώνοντας έτσι την όραση (με γυαλιά, φακούς επαφής ή ακόμα και χωρίς οπτική διόρθωση).
Η θεραπεία είναι αρκετά απλή και ανώδυνη. Γίνεται με τοπική αναισθησία χωρίς να χρει­αστεί νοσηλεία.
Μετά την επέμ­βαση ο ασθενής είναι ελεύθερος να κινηθεί όπως θέλει με ένα μα­λακό φακό επαφής που έχει απλώς το ρόλο του επι­δέσμου, και συνεχίζει τις δραστηριότητές του με τον οφθαλμό ανοιχτό.  Υπάρχει κάποια μικρή ευαισθησία και πιθανός πόνος για τις πρώτες μία-δύο ημέρες. Την 3η περίπου ημέρα αφαιρείται ο προστατευτικός φακός επαφής και ο ασθενής μπορεί να επα­νέλθει φυσιολογικά, μετά από μία εβδομάδα, σε όλες του τις δραστηριότητες.

PiXL (Photorefractive intrastromal crosslinking).
Διόρθωση μυωπίας, υπερμετρωπίας, και αστιγματισμού με ενδοστρωματική διασύνδεση κολλαγόνου, χωρίς τη χρήση laser ή αφαίρεση επιθηλίου.

 Κερατοπλαστική (μεταμόσχευση κερατοειδούς).
Η μεταμόσχευση κερατοειδούς (κερατοπλαστική) θεωρείται μια από τις πιο συχνές και επιτυχείς επεμβάσεις μετα­μό­σχευσης.
Κατά την επέμβαση, τμήμα του παθολογικού κερατοειδούς αντικαθίσταται από τμήμα υγιούς κερατοειδούς – δότη (το μόσχευμα προέρχεται από μια τράπεζα μοσχευμάτων οφθαλμού) με σκοπό την αντικατάσταση του πολύ ‘κυρτού’ κώνου.
Μετεγχειρητικά προκαλείται ιατρογενής αστιγματισμός, ο οποίος όμως, μπορεί να διορθωθεί με επέμβαση laser σε δεύτερο χρόνο (τουλάχιστον 12 μήνες από την επέμβαση).
 Στρωματική Μεταμόσχευση Κερατοειδούς (DEEP ANTERIOR LAMELLAR KERATOPLASTY).

Στη μέθοδο αυτή επεμβαίνουμε, με εξαιρετική ακρίβεια στο ανώτερο στρώμα του κερατοε­ιδούς δότη.  Στη συνέ­χεια το μόσχευμα μερικού πάχους τοποθετείται πάνω στον κερατοειδή του ασθενή.

Αυτή η διεργασία μπορεί να συνδυαστεί με διασύνδεση κολλαγό­νου, το οποίο εφαρμόζεται και στους δύο κερατοειδείς, με στόχο τη μέγιστη σταθε­ρο­ποίησή τους.

Οι τεχνικές στρω­ματικής μεταμόσχευ­σης εφαρ­μόζονται στον κε­ρατό­κω­νο όταν η ασθένεια δεν έχει επηρεάσει όλα τα στρώματα του κερα­τοειδούς και το ενδοθή­λιο του ασθενή είναι σε εξαιρετικά υγιή κατάσταση.

Τι μπορείτε να κάνετε αν είστε υπό θεραπεία για Κερατόκωνο;
Οι άνθρωποι αντιδρούν διαφορετικά στην είδηση ότι έχουν κερατόκωνο (KCN). Η έλλειψη γνώσης συχνά δημιουργεί φόβο, έτσι προσπαθήσετε να:

• μάθετε όλα όσα μπορείτε για αυτή την κατάσταση.
• κάνετε ερωτήσεις και συζητήστε τις ανησυχίες σας με τον οφθαλμίατρό σας και άλλους που έχουν κερατόκωνο, αυτό θα είναι διαφωτιστικό και καθησυχαστικό.
• δεχθείτε τον κερατόκωνο ως ένα γεγονός στη ζωή σας και συνειδητοποιήστε ότι θα πρέπει να προσαρμοστείτε σε αυτό, εσείς ελέγχετε τη ζωή σας, όχι ο κερατόκωνος .
• κρατήστε επαφή με τον οφθαλμίατρό σας και ακολουθήστε τις οδηγίες του / της.
• κατανοήστε τη φύση του κερατόκωνου και μιλήστε ελεύθερα γι ‘αυτό με την οικογένεια και τους φίλους για να είστε σίγουροι ότι θα το καταλάβουν.
• μοιραστείτε τις εμπειρίες σας με άλλους σε παρόμοιες συνθήκες. Αν είναι δυνατόν, μιλήστε με άλλους ασθενείς με κερατόκωνο. Η αμοιβαία ανταλλαγή κοινών εμπειριών είναι καθησυχαστική.
• επιλέξετε προσεκτικά για να βρείτε το φακό επαφής που προσφέρει τον καλύτερο συνδυασμό της οπτικής οξύτητας, της άνεσης και της υγείας του κερατοειδούς.
• ανοιγοκλείνετε τους οφθαλμούς, καθαρίζει την οφθαλμική επιφάνεια από ρύπους γιατί την ξεπλένει με φρέσκα ​​δάκρυα. Κάθε δάκρυ μεταφέρει θρεπτικά συστατικά στις δομικές επιφάνειες του οφθαλμού απαραίτητα για την υγεία του. Η ροή των δακρύων είναι υπεύθυνη για την ύγρανση του κατώτερου μέρους του κερατοειδούς. Αυτό είναι πολύ σημαντικό στον κερατόκωνο, δεδομένου ότι αυτή η περιοχή είναι γενικά κάτω από το εξόγκωμα του κώνου και σε πολλές περιπτώσεις ερεθίζεται από τους φακούς επαφής.
• η συμμόρφωση είναι το κλειδί για την μακροπρόθεσμη επιτυχία για όλους τους χρήστες φακών επαφής.
• να καλέσετε τον οφθαλμίατρό σας αμέσως αν αντιμετωπίσετε οποιοδήποτε από τα ακόλουθα μη φυσιολογικά συμπτώματα: πόνος: κατά την τοποθέτηση φακών στα μάτια, φορώντας τους φακούς, ή μετά την αφαίρεσή τους, κάψιμο, μια αίσθηση θερμότητας, ερυθρότητας, υπερβολική δακρύρροια, ανικανότητα απαλλαγής των φακών επαφής, δυσκολία να κρατήσει τα μάτια του ανοικτά, υπερβολική ευαισθησία στο φως, επίμονη ομιχλώδης όραση σοβαρό ερεθισμό, λευκές κηλίδες στον κερατοειδή.
• Συστήσετε κυρίως σε όλα τα αγόρια της οικογενείας σας, ηλικίας 15-18, να εξεταστούν με τοπογραφία για κερατόκωνο.